Η Μ. Πετρά μιλά για το πρόγραμμα Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού και το εργαστήριο «Μια ντουλάπα, τρεις πόλεις, μια ιστορία».

Για το  πρόγραμμα  Δράσεις Ιστορίας Μνήμης Πολιτισμού, το οποίο τελεί σε συνεργασία με το Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης  μίλησε στην ενημερωτική εκπομπή του δημοτικού ραδιοφώνου Ξάνθης η εκπρόσωπος του προγράμματος, βιομηχανική αρχαιολόγος-μουσειολόγος κ. Μαρία Πετρά, σημειώνοντας ότι το πρόγραμμα ξεκίνησε με ιδέα και έμπνευση του Νίκου Κοσμίδη και έχει διεπιστημονικό χαρακτήρα και συνεχίζει τώρα με ένα πρωτότυπο εργαστήριο στο οποίο συμμετέχουν πολίτες, επιστήμονες και φοιτητές από την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, τίτλος του οποίου είναι  «Μια ντουλάπα, τρεις πόλεις, μια ιστορία».

Ακούστε την κ. Μ. Πετρά.

 

Η κυρία Πετρά εξήγησε ποιος είναι ο ρόλος της ντουλάπας, τόσο στο πρόγραμμα, όσο και στο εργαστήρι, εξηγώντας ότι είναι εύρημα της αδερφής της που την εντόπισε στα σκουπίδια στο κέντρο της Ξάνθης και ενώ αρχικά σκεπτόταν να την χρησιμοποιήσει στην κουζίνα της, καθώς την έψαχνε άρχισε να βρίσκει στοιχεία μέσα στην ντουλάπα που παρέπεμπαν στον αρχικό της ιδιοκτήτη.

Η ντουλάπα είναι άμεσα συνδεδεμένη τόσο με το κοινό καπνικό παρελθόν τριών πόλεων της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης Ξάνθη,  Καβάλα και Δράμα, όσο και με την προπολεμική παρουσία των εβραϊκών κοινοτήτων. Στην ντουλάπα υπάρχει σε τρία σημεία (αποτύπωμα στένσιλ) το όνομα του ιδιοκτήτη της Juda Haim Perahia. Η Μαρία Πετρά δημοσιοποίησε το όνομα στο διαδίκτυο και τότε άρχισε να ξετυλίγεται σιγά-σιγά το κουβάρι της ιστορίας και να ανακαλύπτει νέα στοιχεία για τη ζωή του, αλλά και συγγενείς του.  Ο Γιουδά Χαΐμ Περαχιά (1886-1970), ήταν σημαντικό μέλος της εβραϊκής κοινότητας, υπήρξε διευθυντής της καπνικής εταιρείας Commercial Company of Salonica Ltd, αρχικά στις πόλεις της Καβάλας, της Δράμας και στη συνέχεια στην Ξάνθη και διασώθηκε από τη μεταφορά και εξόντωση των Εβραίων στην Τρεμπλίνκα, γιατί το βράδυ, 3 προς 4 Μαρτίου του 1943, ήταν άρρωστος και βρισκόταν στην Καβάλα, όπου τον περιέθαλπε μία οικογένεια. Κατόπιν με πλαστά έγγραφα έφυγε και επέστρεψε αργότερα στην Ξάνθη μέχρι και το 1970 και όλη αυτή η περιπλάνηση κρύβει μία βαθιά ανθρώπινη ιστορία, που όπως είπε η Μαρία Πετρά θα αποκαλυφθεί στη συνέχεια, ενώ η ίδια αναζητά και την οικογένεια από την Καβάλα που τον είχε φροντίσει τότε.

 

Ο Γιουδά Χαΐμ Περαχιά ήταν όμως και λογοτέχνης, ο οποίος είχε γράψει νουβέλες και ποιήματα, τα οποία προτείνουν να μεταφραστούν και να μελοποιηθούν, με σκοπό να παρουσιαστούν στο φεστιβάλ μουσικών σχολείων στην Ξάνθη και σε αντίστοιχο της Καβάλας.

Το εργαστήριο

Στις 3-4 Μαρτίου του 1943, οι Ελληνοεβραίοι συμπολίτες μας, συνελήφθησαν από τις βουλγαρικές φασιστικές κατοχικές δυνάμεις στις πόλεις των Σερρών, Δράμας, Καβάλας, Ξάνθης, Κομοτηνής και Αλεξανδρούπολης. Στη συνέχεια, στάλθηκαν στο στρατόπεδο εξόντωσης της Τρεμπλίνκα, στην Πολωνία, όπου και εξοντώθηκαν. Το εργαστήριο διοργανώνεται, λοιπόν, επ’ ευκαιρίας της συμπλήρωσης, το 2023, 80 ετών από τη βίαιη αρπαγή και εξόντωση των μελών των εβραϊκών κοινοτήτων της περιφέρειας και είναι ενταγμένο στο πλαίσιο ευρύτερου αφιερώματος που το πρόγραμμα επεξεργάζεται σε συνεργασία και με άλλους φορείς της περιφέρειας ΑΜΘ.

Οι συμμετέχοντες και οι συμμετέχουσες, θα προσεγγίσουν ζητήματα μνήμης, με ειδική αναφορά στο Ολοκαύτωμα, μέσα από τη μουσειολογική προσέγγιση, αλλά και την κατασκευή installation (εγκατάσταση) και τη συμμετοχή, για όσες και όσους το επιθυμούν, σε performance art.

 

Σημείο αναφοράς του εργαστηρίου θ’ αποτελέσει ένα τεκμήριο βιομηχανικής κληρονομιάς, το οποίο σχετίζεται και με το Ολοκαύτωμα του εβραϊκού πληθυσμού της ΑΜΘ. Πρόκειται για τη ντουλάπα, την οποία διέσωσε η κ. Μαρία Πετρά, μέλος του προγράμματος.

Το εργαστήριο «Μια ντουλάπα, τρεις πόλεις, μια ιστορία», πραγματοποιείται στον διατηρητέο χώρο «Παστάλι», ο οποίος βρίσκεται στην Παλιά Χρύσα της Ξάνθης. Στο πλαίσιο του κύκλου του εργαστηρίου, θα πραγματοποιηθούν τέσσερις συναντήσεις (πάντα Σάββατο) την περίοδο Δεκεμβρίου 2022 – Φεβρουαρίου 2023. Το εργαστήρι θα ολοκληρωθεί με την επίσημη παρουσίαση του τεκμηρίου σε ειδική εκδήλωση στην Ξάνθη, στην Αίθουσα «Βιργινία Τσουδερού» του ΙΘΤΠ, τον Μάρτιο του 2023, ενώ υπάρχει η πρόθεση να μεταφερθεί και να παρουσιαστεί και σε άλλες πόλεις της περιφέρειας.

Υπεύθυνοι εργαστηρίου:

• Νίκος Κοσμίδης (Υπ. Διδ. Αρχιτεκτονικής ΔΠΘ, ΜΑ Θεολογίας)

• Μαρία Πετρά (βιομηχανική αρχαιολόγος – μουσειολόγος, ΜΑ στην Πολιτισμική Πληροφορική και Επικοινωνία).

Σύμπραξη: Ειρήνη Τσετινέ, (Αρχιτέκτων Μηχανικός, MSc Αποκατάσταση Μνημείων).

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Συνέντευξη: Κυριακή Οικονόμου

Μοντάζ-επιμέλεια: Τηλέμαχος Αρναούτογλου

 

Κοινωνικά
Πολιτιστικά
Τοπικά