Η ανεξαρτησία της ΕΚΤ φαίνεται καλύτερα θωρακισμένη από πολιτικές επιρροές σε σύγκριση με άλλες κεντρικές τράπεζες λόγω της ασυνήθιστης πολυεθνικής της δομής.

Το ζήτημα της ανεξαρτησίας των κεντρικών τραπεζών επανήλθε στο προσκήνιο αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έκανε επανειλημμένες προσπάθειες αλλαγής της οργάνωσης και της αρμοδιότητας της Fed, η οποία επί χρόνια φέρει την ευθύνη της αποδοτικής νομισματικής διαχείρισης της χώρας. Πολλοί αναλυτές θεωρούν ότι, η διαδικασία αυτή είναι πλέον αναπόφευκτη, αλλά και επιζήμια, όπως αναφέρει σχολιαστική στήλη του Reuters.

Η Ουάσιγκτον δεν είναι όμως η μοναδική, που επιχειρεί μια αναδιάρθρωση της κεντρικής τράπεζας. Το κυβερνών κόμμα της Ιαπωνίας πρόκειται να επιλέξει νέο πρωθυπουργό μετά την παραίτηση του Shigeru Ishiba και μέχρι στιγμής δημοφιλέστερη υποψήφια είναι η Sanae Takaichi, η οποία αντιτίθεται στη διάθεση της κεντρικής τράπεζας να ανεβάσει περαιτέρω τα επιτόκια δανεισμού. Απεναντίας, προωθεί καλύτερο συντονισμό της νομισματικής πολιτικής και της κυβερνητικής δημοσιονομικής πολιτικής.

Επίσης, η Τράπεζα της Αγγλίας παρότι μπορεί να φαίνεται θωρακισμένη, δέχεται όλο και πιο έντονες πιέσεις από το κρατικό χρέος. Έτσι, η σχετικά στενή σχέση της με την κυβέρνηση σε ό,τι αφορά τον στόχο του πληθωρισμού και τον ισολογισμό της, τη φέρνει σχετικά χαμηλά στη λίστα των χωρών της G7 για την αυτονομία των κεντρικών τραπεζών. 

Μένει λοιπόν η ΕΚΤ, της οποίας η σύνθετη πολυεθνική δομή θεωρείτο άλλοτε τρωτό σημείο, αλλά πλέον η βαριά γραφειοκρατία της φαίνεται να αποτελεί άριστη ασπίδα έναντι πολιτικών επιρροών. Στη σημερινή συνεδρίαση, η κεντρική τράπεζα αναμένεται ευρέως ότι θα διατηρήσει τα επιτόκια δανεισμού αμετάβλητα για δεύτερη συναπτή φορά, ενώ οι επενδυτές θα παρακολουθούν στενά για τυχόν ενδείξεις ότι έκλεισε ο κύκλος της νομισματικής χαλάρωσης.

Σύμφωνα με το σχόλιο του Reuters, όλες οι κεντρικές τράπεζες είναι ουσιαστικά όπλα της κάθε κυβέρνησης, αλλά η άμεση πολιτική επιρροή στη χάραξη της νομισματικής πολιτικής απαγορεύεται εδώ και χρόνια, ώστε να αποφευχθεί η σύγχυση του ελέγχου του πληθωρισμού με τις σκληρές απαιτήσεις των εκλογικών κύκλων.

Βέβαια, όπως έχει αποδείξει και η ιστορία, σε εξαιρετικές οικονομικές ή στρατιωτικές κρίσεις, όπως για παράδειγμα στην πανδημία, οι κεντρικές τράπεζες προτεραιοποιούν σαφώς τη σταθερότητα έναντι άλλων ανησυχιών, διευκολύνοντας μεγάλα κρατικά δάνεια αν χρειαστεί. Το ερώτημα τώρα είναι αν το εξαιρετικά υψηλό δημόσιο χρέος στον ανεπτυγμένο κόσμο και η απροθυμία των κυβερνήσεων να το αντιμετωπίσουν, αποτελεί μία κρίση τέτοιου βεληνεκούς.

Θεωρητικά τουλάχιστον, η ΕΚΤ φαίνεται καλύτερα προστατευμένη, καθώς καμία κυβέρνηση των μελών της δεν μπορεί να ασκήσει αντίστοιχο έλεγχο με αυτό που βλέπει κανείς στην Ουάσιγκτον, το Τόκιο ή ακόμα και το Λονδίνο. Επιπλέον, η αυτονομία της να ελέγξει τον πληθωρισμό βασίζεται στη σύστασή της και διάφορες συνθήκες αντί για νόμους ή υπουργεία, που εύκολα αλλάζουν ανά κυβέρνηση.

Απόδειξη της απόστασής της ΕΚΤ από πολιτικές επιρροές αποτελεί και το γεγονός ότι συνεχίζει να μειώνει το στοκ των ομολόγων της παρότι επικρατούν εντάσεις γύρω από το γαλλικό χρέος.

Οι δύο βασικές επιπτώσεις της παρεμβολής στην κεντρική τράπεζα είναι αφενός οι εκτιμήσεις για άνοδο του πληθωρισμού, η πίεση στην καμπύλη του κρατικού χρέους και τα υψηλά κόστη στην εξυπηρέτηση του χρέους, αφετέρου εξασθένηση του νομίσματος. 

Παρότι η Ουάσιγκτον βρίσκεται τώρα στο μάτι του κυκλώνα, οι ευρωπαϊκές καμπύλες χρέους είναι πιο πιεσμένες. Ωστόσο, το ευρώ έχει εκτιναχθεί κατά 13% έναντι του δολαρίου φέτος και θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω, παρά την ασθενή ανάπτυξη του μπλοκ και τους εμπορικούς δασμούς των ΗΠΑ. 

Τέλος, βέβαια όπως  σημειώνει το  Reuters, αν η ΕΚΤ είναι η τελευταία πραγματικά ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα, ίσως χάσει την υποστήριξη στο εσωτερικό της, στην περίπτωση, που οι ανταγωνιστικές χώρες την ξεπεράσουν με την ώθηση της ανάπτυξης και τη δημοσιονομική γενναιοδωρία.