Με μια νέα έκθεση, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) προειδοποιεί ότι, τα υφιστάμενα κοιτάσματα πετρελαίου και φυσικού αερίου εξαντλούνται ταχύτερα απ’ όσο είχε υπολογιστεί, βάζοντας σε κίνδυνο την επάρκεια εφοδιασμού. Όπως τονίζει ο επικεφαλής του Οργανισμού Φατίχ Μπιρόλ, η βιομηχανία "πρέπει να τρέχει πολύ πιο γρήγορα μόνο και μόνο για να παραμένει στο ίδιο σημείο".

Σύμφωνα με τη μελέτη, ακόμη και με τις σημερινές δαπάνες περίπου 500 δισ. δολάρια ετησίως για συντήρηση των πεδίων, θα χρειαστεί ως το 2050 να προστεθούν 45 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως και σχεδόν 2.000 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από νέα συμβατικά κοιτάσματα. 

Η μελέτη του IEA εστιάζει και στο τεράστιο χρονικό διάστημα, που απαιτείται από την έναρξη της έρευνας μέχρι την πρώτη παραγωγή. Κατά μέσο όρο χρειάζονται σχεδόν 20 χρόνια: περίπου 10 χρόνια για τον εντοπισμό νέων κοιτασμάτων και ακόμη μια δεκαετία για την αξιολόγηση, τις εγκρίσεις και  την κατασκευή των απαραίτητων υποδομών.

Το δεδομένο αυτό αναδεικνύει τον κίνδυνο "ενεργειακού κενού" τα επόμενα χρόνια, σε μια περίοδο, που η ζήτηση ενδέχεται να παραμένει ισχυρή παρά τις επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση.

Το σήμα του IEA "κουμπώνει" απόλυτα με την ελληνική συγκυρία. Ο διεθνής διαγωνισμός, που έληξε στις 10 Σεπτεμβρίου για τα θαλάσσια blocks νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου, προσέλκυσε το ενδιαφέρον της Chevron σε κοινοπραξία με τη HELLENiQ Energy, σηματοδοτώντας τη δυναμική των συγκεκριμένων οικοπέδων.

Η μελέτη του IEA ουσιαστικά επιβεβαιώνει τη στρατηγική αξία τέτοιων projects: μακροπρόθεσμα, μεγάλης κλίμακας και με προοπτική να καλύψουν το αναμενόμενο "ενεργειακό κενό" που θα αφήσει η πτώση παραγωγής των υπαρχόντων πεδίων.

Η συμμετοχή της αμερικανικής supermajor στον ελληνικό διαγωνισμό μόνο τυχαία δεν είναι. Με τα υπάρχοντα κοιτάσματα να φθίνουν, οι μεγάλες εταιρείες αναζητούν νέες πηγές με βάθος δεκαετιών. Τα blocks της Κρήτης προσφέρουν αυτή την προοπτική, με την προϋπόθεση ότι θα ξεπεραστούν οι προκλήσεις:

Χρόνος ωρίμανσης: υπολογίζονται 10–15 χρόνια από τη διενέργεια σεισμικών έως την πρώτη παραγωγή.

Ρίσκο ζήτησης: αν η Ευρώπη μειώσει ταχύτερα τη χρήση αερίου, υπάρχει ο κίνδυνος τα projects να χαρακτηριστούν "παγιδευμένα περιουσιακά στοιχεία".

Χρηματοδότηση: οι τράπεζες και τα funds απαιτούν αυστηρά περιβαλλοντικά standards (μείωση μεθανίου, CCS, χαμηλό ανθρακικό αποτύπωμα).

Σε κάθε περίπτωση η παρουσία της Chevron προσδίδει γεωπολιτική υπεραξία σε αυτά τα σχέδια.

Ειδικά σε μια περίοδο, που η Ουάσιγκτον πιέζει για διαφοροποίηση της Ευρώπης από τη ρωσική ενέργεια και  η ενεργός εμπλοκή αμερικανικού κολοσσού στην Κρήτη ενισχύει το διπλωματικό εκτόπισμα της Αθήνας.

Παράλληλα, η ΕΕ, με τα υπεράκτια κοιτάσματα της Βόρειας Θάλασσας να φθίνουν έως και 15% ετησίως, αναζητά νέα σημεία τροφοδοσίας κοντά στην ευρωπαϊκή αγορά.

Ωστόσο για να μετατραπεί η στρατηγική ευκαιρία σε πραγματική παραγωγή, η Ελλάδα χρειάζεται: Σταθερό και ανταγωνιστικό θεσμικό πλαίσιο για συμβάσεις και φορολογία. Ταχεία αδειοδότηση περιβαλλοντικών και τεχνικών μελετών. Υποδομές εμπορίας και εξαγωγής ώστε το αέριο να βρει διαδρομή προς την ΕΕ.

Τέλος, βραχυπρόθεσμα, ο διαγωνισμός δεν αλλάζει τις ισορροπίες στην αγορά φυσικού αερίου. Ωστόσο, αν υπάρξει εμπορική ανακάλυψη και το project φτάσει σε τελική επενδυτική απόφαση (FID) την επόμενη δεκαετία, η Ελλάδα θα έχει εξασφαλίσει ένα "παράθυρο" ασφάλειας εφοδιασμού για τις επόμενες δεκαετίες.