Τα σοβαρότερα οικονομικά προβλήματα της Ευρώπης είναι λίγο-πολύ γνωστά. Ένα μοντέλο, που βασίζεται στην αμερικανική προστασία, την κινεζική ζήτηση, τη ρωσική ενέργεια και τους κανόνες της παγκοσμιοποίησης, δεν μπορεί να ανθήσει σε έναν κόσμο, όπου η Αμερική γίνεται εσωστρεφής, η Κίνα μετατρέπεται σε ανταγωνιστή, η Ρωσία ξεκινά πόλεμο και η παγκοσμιοποίηση πλήττεται.

Η ήπειρος γερνά και η αναδυόμενη ακροδεξιά θέλει να περιορίσει τη μετανάστευση.

Ωστόσο, αναμένεται μία μικρή ανάκαμψη της οικονομίας το 2026. Κατ’ αρχάς ο αντίκτυπος της πανδημίας λειτουργεί προς όφελος της Ευρώπης, σύμφωνα με τον Economist.

Ο ρυθμός ανάπτυξης των μισθών έχει επιταχυνθεί σημαντικά ακόμα και σε σύγκριση με τις τιμές, κι όμως τα νοικοκυριά διστάζουν να ξοδέψουν, αποταμιεύοντας επιπλέον 3% του εισοδήματός τους σε σύγκριση με τη χρονιά πριν την πανδημία. Οι καταναλωτές θα ξοδέψουν ξανά με μεγαλύτερη ελευθερία, όσο μειώνεται η οικονομική αβεβαιότητα.

Η κανονικοποίηση της αύξησης των μισθών και του πληθωρισμού θα επιτρέψει στην ΕΚΤ να διατηρήσει τα επιτόκια σε χαμηλό επίπεδο ή ακόμα και να τα μειώσει περαιτέρω, αν χρειαστεί.

Αυτό, όχι μόνο θα ωθήσει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν, ιδίως σε κοστοβόρους τομείς, όπως οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τα δίκτυα ηλεκτροδότησης, αλλά και θα τονώσει τον πολύπαθο τομέα των κατασκευών.

Δεύτερον, θετική συνεισφορά θα έχει η άμυνα. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι ανησυχίες περί εγκατάλειψης από τις ΗΠΑ προκάλεσαν την ανάγκη επανεξοπλισμού στην ήπειρο.

Μετά από την προσαρμογή των δημοσιονομικών κανόνων, η Γερμανία επιτρέπει πια αμυντικές δαπάνες χωρίς όριο. Επίσης, η Ε.Ε. θα αξιοποιήσει τα «παγωμένα» περιουσιακά στοιχεία της Ρωσίας, που βρίσκονται σε ευρωπαϊκούς λογαριασμούς για την ενίσχυση της Ουκρανίας.

Επίσης, τα δημοσιονομικά όρια της Ε.Ε. για το έλλειμμα έχουν χαλαρώσει, ώστε να δώσουν στις χώρες περιθώριο επενδύσεων στην άμυνα.

Η πολιτική ένταση με τις ΗΠΑ σπρώχνει τις ευρωπαϊκές χώρες να αγοράζουν περισσότερο από Ευρωπαίους προμηθευτές. Αυτό αναμένεται να τονώσει τη ζήτηση και να υποχρεώσει τις εταιρείες να επενδύσουν. Εργοστάσια, που κατασκευάζουν εξαρτήματα αυτοκινήτων και τρένα, αναβαθμίζονται για να παράγουν αντ’ αυτού στρατιωτικό εξοπλισμό.

Η αυξανόμενη δημοφιλία των αμυντικών startups ανάμεσα στους ιδρυτές, τους επενδυτές και τους νέους απόφοιτους πανεπιστημίων, θα βοηθήσει ακόμα περισσότερο. Μάλιστα, υπολογίζεται ότι, οι αυξημένες δαπάνες στον αμυντικό τομέα μπορεί να οδηγήσουν σε προσθήκη 500.000 νέων θέσεων.

Βέβαια, η δημοσιονομική γενναιοδωρία δεν κατανέμεται ίσα. Ενώ ο Νότος ξοδεύει πιο ελεύθερα, η μεγάλη δημοσιονομική ανησυχία εξακολουθεί να είναι η Γαλλία.

Η χώρα έχει ένα τεράστιο έλλειμμα περίπου 5% του ΑΕΠ, το οποίο δυσκολεύεται να μειώσει. Ωστόσο, παρότι τα μεγάλα ελλείμματα δημιουργούν τον κίνδυνο μίας δημοσιονομικής κρίσης, τουλάχιστον στηρίζουν την ανάπτυξη.

Στις άλλες μεγάλες χώρες του Νότου, την Ιταλία και την Ισπανία, τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης θα τονώσουν τις δαπάνες του 2026 και θα αποτρέψουν μία ταχύτερη επιβράδυνση στην Ιταλία, ενώ η υψηλή μετανάστευση συνεχίζει να υποστηρίζει την ισπανική οικονομία.

Η οικονομική στάση των δύο παγκόσμιων υπερδυνάμεων, των ΗΠΑ και της Κίνας, θα συνεχίσει να προβληματίζει την ευρωπαϊκή οικονομία. Ωστόσο, το 2026 δεν θα αποτελεί πια σοκ. Η κρίση στη γερμανική βιομηχανία θα διέρχεται πια το όγδοο έτος της.

Τέλος, η αυξανόμενη απειλή από τον κινεζικό ανταγωνισμό είναι πλέον ένα μόνιμο στοιχείο, στο οποίο η ευρωπαϊκή οικονομία σταδιακά προσαρμόζεται.