Του Θανάση Μουσόπουλου

ΚΡΙΤΙΚΟΙ ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΣΤΟΝ Μ. ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗ, Β

  Ο Μανόλης Αναγνωστάκης είναι από τους δημιουργούς που μελέτησαν έλληνες και ξένοι. 

   Ο  Vincenzo Orsina (Βιντσέντζο Ορσίνα) έχει πολυετή ενασχόληση  με το έργο του.   Στο βιβλίο του «Ο στόχος και η σιωπή. Εισαγωγή στην ποίηση του Μανόλη Αναγνωστάκη» , πρόλ. - επιμ. Αλέξης Ζήρας, μτφ. Αυγή Καλογιάννη, Εκδόσεις Νεφέλη, Αθήνα 1995, τονίζει ότι «Στη διαμόρφωσή του, θεμελιώδη ρόλο φαίνεται να έπαιξε, […] το καλοκαίρι του ’40, οπότε ανακαλύπτει την ποίηση του Σεφέρη, του Ρίτσου, του Βρεττάκου, του Βαφόπουλου, του Εγγονόπουλου· καθώς και του Οικονόμου, για τον οποίο θα τρέφει πάντα μια ιδιαίτερη εκτίμηση. Μα πάνω απ’ όλους αιωρείται ο Καρυωτάκης, ο μύθος των δεκαέξι του χρόνων, που σαγηνεύει τη φαντασία του εφήβου με τον δραματικό λυρισμό του και με την τραγική του μοίρα. Μ’ αυτούς συναλλάσσεται ο Αναγνωστάκης, τρεφόμενος με τις ανησυχίες τους και αφομοιώνοντας τις καινοτομίες τους. Κάτω από τη δική τους επίδραση εγκαταλείπει γρήγορα τον παραδοσιακό στίχο, παρόλο που εξακολουθεί να ασκεί μέσα στην ψυχή του μια ιδιαίτερη γοητεία, και αφιερώνεται στην αναζήτηση του καινούργιου».

  Το 1998 στο βιβλίο "Τρία κείμενα για τον Μανόλη Αναγνωστάκη" του Παναγιώτη Μουλλά, που εκδόθηκε από τις εκδόσεις Στιγμή,  εξετάζονται  πτυχές του έργου του Μανόλη Αναγνωστάκη, με  μια εις βάθος ανάλυση της ποίησής του. Διαβάζουμε: « Υπάρχουν ποιητές του γήρατος, λ.χ. ο Καβάφης. Αλλά ο Μανόλης Αναγνωστάκης είναι ποιητής της νεότητας. Ποιητής νέος, δηλαδή σε νεανική ηλικία, μιλάει για νεανικές πράξεις και για νέους ανθρώπους. Και δεν εννοώ τα παιδιά (πραγματικά, υπάρχουν πολλά παιδιά που κυκλοφορούν και παίζουν στα ποιήματα του Αναγνωστάκη). Θέλω μόνο να υπογραμμίσω πως ό,τι συμβαίνει μέσα στην ποίηση αυτή ή ό,τι υποτίθεται πως συμβαίνει (ο έρωτας, η φυγή, η δράση, ακόμα και ο θάνατος, κυρίως ο θάνατος) σχετίζεται με τη νεότητα, αναφέρεται στη νεότητα […] Αλλά η νεότητα πάντα παρούσα […] Ο κόσμος του Αναγνωστάκη, είτε κυριαρχείται από την αποδεκατισμένη γενιά του ποιητή, είτε αναφέρεται και στους «επιγόνους», είναι πρωτίστως ένας κόσμος νεανικός».

  Ο Γιάννης Δάλλας στο βιβλίο του  « Μανόλης Αναγνωστάκης. Ποίηση και ιδεολογία» , Κέδρος, Αθήνα 2007 μιλώντας για την κοινωνική συνείδηση της ποίησής του σημειώνει:

«Έρχεται με δύο κατηγορίες και ύφη ποιημάτων: με ποιήματα-ποιητικές και ποιήματα-αφηγήματα ή παρωδίες, όπου ξεμυτίζει και η χλεύη, η θυμηδία, ίσως-ίσως και η βραδυφλεγής ή η μακρόθυμη ειρωνεία. Έτσι η γλώσσα του Αναγνωστάκη, που ξεκίνησε ως ημερολογιακή εξομολόγηση, έγινε στο μεταξύ συνομιλία και περνώντας διαδοχικά από την προσωπική απολογία στη δημόσια στηλίτευση καταλήγει, πεζολογικά και πάλι, σε ποιήματα-αφηγήματα που είναι απολογισμοί ζωής».

  Πριν παρουσιάσουμε τη θέση του Μανόλη Αναγνωστάκη στις Ιστορίες Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, παραθέτουμε Αναλυτική Εργογραφία του.

(ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ)

ΘΑΝΑΣΗΣ ΜΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ 

ΞΑΝΘΗ, 22 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025